Fırtına Nedir, Ne Demektir? Fırtına Nasıl Oluşur?

Fırtına, meteorolojide kullanılan bir terimdir. “Süper hücre” anlamına gelen “Fırtına” terimi, halk arasında “Fırtına” olarak da bilinir.

Genellikle şimşek, gök gürültüsü, yağmur ya da dolunun eşlik ettiği hava olaylarını anlatmak için kullanılan fırtına, İngilizce ‘fırtına’ kavramından oluşur. Meteorolojik terimin İngilizce kısaltması TS olabilir.

Meteoroloji alanında kıymetli ve tehlikeli hava olaylarını anlatmak için kullanılan gök gürültülü sağanak yağışlar, insanların ve yapıların güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır.

Meteorolojik bir terim olan fırtına, özellikle güçlü ve yıkıcı büyük hücre fırtınalarını tanımlamak için kullanılır. Üstün hücre fırtınaları, tek bir güçlü, dönen hava hareketi içeren ve ayrıca diğer tüm fırtına türlerinden daha uzun süreli ve yıkıcı olan fırtınalardır.

Fırtınalar, şiddetli yağmur, büyük dolu, rüzgarlar ve hatta kasırgalar gibi tehlikeli hava koşullarına neden olabilir.

Meteorologlar, halkı uyarmak ve gök gürültülü fırtınaları, yani üstün hücreli fırtınaları ve olası hava koşullarını ileri sürmek için çeşitli teknikler kullanırlar.

Meteorologlar, muhteşem hücresel fırtınaların oluşumunu ve hareketini radar, uydu ve diğer gözlem teknolojileri aracılığıyla izler. Bu sayede halkı tehlikeli hava koşullarına karşı uyarabilir ve güvenliği sağlayacak önlemleri alabilirler.

Fırtınalar, atmosferde makul koşullar oluştuğunda meydana gelir. Yüksek nem seviyeleri, sıcaklık farklılıkları ve rüzgar kesmesi gibi faktörler, bu tür şiddetli fırtınaların oluşumunda değerli bir rol oynar. Gök gürültülü fırtınalara neden olan ana faktörler şunlardır:

• Yeterli nem: Fırtına oluşumu hava kütlesinde yüksek nem gerektirir. Nem, süper hücre fırtınalarının oluşumunu destekleyen, yüzeyden atmosfere sıcak, nemli havanın gerçekten yükselmesine neden olur.

• atmosferdeki sıcaklık farkı : Bu yoğunluktaki fırtınaların oluşabilmesi için yüzeyden atmosfere doğru sıcaklık değişimlerine ihtiyaç vardır. Sıcak hava yükseldikçe soğur ve yoğunlaşarak bulutların ve fırtınaların oluşumuna katkıda bulunur.

• Rüzgar molası: Gök gürültülü fırtınaların oluşumundaki bir diğer değerli faktör de rüzgar kesmesidir. Rüzgar kayması, yüzeyden atmosfere yükselen gerçek rüzgarların hızı ve yan değişimleridir. Rüzgar kesme olayı, üstün hücre içinde güçlü dönüş hareketini oluşturan güçlü rüzgar dönüştürücülerini oluşturur.

• Yoğun kararsızlık, tetikleyiciler (katalizörler), hava kütlesini tepeye çıkmaya zorlayan bir cephe veya dağ, kutupsal bir hava kütlesinin alçak enlemlere gerçek hareketi ve dönüşüm de oraj oluşumunu etkileyen faktörlerin başında gelir.

Yerkürenin aşırı ısınması, rüzgarın kırılması ve atmosferdeki sıcaklık farkından etkilenen gök gürültülü sağanak yağışlar en çok yaz ve ilkbahar aylarında görülür.

Fırtınalara genellikle muhteşem hücre fırtınaları denir ve bu fırtınalar dört ana türe ayrılabilir:

• Klasik Muhteşem Hücre: Büyük dolu, kuvvetli rüzgarlar ve kasırgalarla ilişkili büyük ve düzenli bir mezosiklon (dönen hava hareketi) içeren harika hücrelerdir.

• Düşük Prens Wonder Hücresi: Klasik harika hücrelere göre daha az nem ve daha düşük sıcaklık farkına sahip olan bu tür üstün hücreler, daha küçük ve daha az sistemli mezosiklonlar içerir. Düşük prens muhteşem hücreleri, büyük dolu ve kuvvetli rüzgarlarla ilişkilendirilir, ancak daha düşük bir kasırga oluşumu riski vardır.

• Yüce Prens Muhteşem Hücre: Bu tip superior hücreler, klasik harikulade hücrelere göre daha yüksek nem ve sıcaklık farklılıklarına sahiptir ve daha güçlü ve daha sistematik olmayan mezosiklonlar içerir. Yüce prens, büyük hücreler, şiddetli yağmur, büyük dolu ve kasırgalarla bağlantılıdır.

• Mini Üstün Hücre: Diğer superior hücre türlerinden daha küçük olan küçük superior hücreler, daha zayıf ve daha az düzenli mezosiklonlar içerir. Küçük muhteşem hücreler, daha küçük dolu ve daha az kuvvetli rüzgarlarla birbirine bağlanır, ancak kasırga riski hala mevcuttur.